Memlûk tarihi ile ilgili inceleyebileceğiniz kitap ve makaleleri sizler için listeledik.

Türk-İslam devletleri içerisinde önemli bir yere sahip olan Memlûkler Devleti yaklaşık olarak 267 yıl boyunca Mısır, Suriye ve Hicaz coğrafyasında hüküm sürmüştür. Memlûkler devleti Bahrî Memlûkler (1250-1382), Burcî Memlûkler (1382-1517) olarak iki döneme ayrılmaktadır. Memlûk devlet teşkilatının yapısına bakıldığında Selçuklu Devleti’nin izlerini görülse de şüphesiz diğer Türk-İslam devletlerinden de izler görmem pek âlâ mümkündür. Selçuklular ile birlikte Eyyûbî teşkilat yapısından da izler taşıyan Memlûkler için denilebilir ki Eyyûbîler, Memlûkler ve Selçuklular arasında köprü vazifesi görmüştür.
Eyyûbî hükümdarı Necmeddin Eyyûb’un Haçlıların Mısır kuşatmasında maktul düşmesinden sonra onun eşi Şecerüddür, oğlu Turanşâh’ı tahta geçmesi için başkente çağırdı. Tahta oturan Turanşâh bir süre sonra Memlûklere kötü davranmaya başlamış bunun üzerine Şecerüddür Memlûkleri kışkırtarak öldürtmüştür. Turanşâh’ın ölümüyle birlikte Şecerüddür tahta geçmiş ve 1250 yılı itibarıyla Bahrî Memlûk Devleti kurulmuştur. Ekseriyetini Çerkes kökenlilerin oluşturduğu Memlûkler, Seyfeddin Kalavun döneminde devlet himayesine alınmaya başlanmış zamanla da nüfuslarını arttırmışlardır. 1302 yılında Zeyneddin Hacı’yı tahttan indiren Berkuk, el-Melikü’z-Zahir lakabıyla tahta geçmiş böylelikle Burcî (Çerkes) Memlûkler Devleti kurulmuştur. Bahrî Memlükler’in yıkılışına yukarıda bahsettiğimiz gibi Çerkes Memlûklerini kuran Berkuk sebep olurken, Burcî Memlûkler ise 23 Ocak 1517 tarihinde Osmanlı Devleti tarafından Ridaniye Savaşı ile sona ermiştir. Bununla birlikte Memlûkler Devleti son bulsa da günümüzün Arap coğrafyasına kadar etkileri sürmüş, özellikle Mısır, Suriye gibi bölgelerde Memlûk eserleri ve mirası yaşamaya devam etmiştir.
Temel Kaynaklar:
1.) Kazım Yaşar Kopraman: Mısır Memlûkleri.
2.) İsmail Yiğit: Memlûkler.
3.) Fatih Yahya Ayaz: Memlûkler.
4.) Ramazan Şeşen: Haçlılar Önünde Sultan Baybars.
5.) Ramazan Şeşen: Sultan Kalavun ve Oğlu El-Melikül Eşref Devri.
6.) Muhibeddin Ebu Hamid Makdisî: Mısır’daki İslam Devletleri ve Türk Memlûklerin Faziletleri, çev. Ramazan Şeşen.
7.) Altan Çetin: Türk Tarihinde Memlûk Asırları.
8.) Mehmet Şeker: Memlûkler’de Divanül Mezalim.
9.) Fatih Yahya Ayaz: Memlûkler’de Tarih ve Tarihçiler.
10) Fatih Yahya Ayaz: Memlûkler Döneminde Vezirlik.
11.) Fatih Yahya Ayaz: Türk Memlûkler Döneminde Saray Ağalığı: Üstadarlık.
12.) Bahattin Keleş: Bahrî Memlûkler İktisadi ve Ticari Hayat.
13.) Abdullah Mesut Ağır: Memlûkler’de Ticaret.
14.) Ahmet Sağlam: Suriye’de Hakimiyet Mücadelesi: İlhanlılar-Memlûkler.
15.) Şehabettin Tekindağ: Berkuk Devrinde Memlûk Sultanlığı.
16.) Şehabettin Tekindağ: “XIV. Asrın Sonunda Memlûk Ordusu”, Tarih Dergisi, sy. XIV, 1960.
17.) Cengiz Tomar: “Memlûk Devleti’nin Kuruluşu ve Gelişmesi”, (Yüksek Lisans Tezi), 1996.
18.) P.M. Holt: “Memlûk Sultanlığında Devlet Yapısı”, çev. Samira Kortantamer, Belleten, LII, 1988.
19.) R. Stephen Humpreys: “XIII. Yüzyılda Eyyûbîler, Memlûkler ve Lâtin Doğu”, çev. Mustafa Kılıç, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XI, 2007.
20.) David Nicolle: The Mamluks 1250-1517, 1993.
21.) Michael Winter-Amalia Levanoni: The Mamluks in Egyptian and Syrian Politics and Society, Brill, 2003.